Eet jij veel groenten, noten of superfoods in je streven naar een gezond leven? Dan is het goed om stil te staan bij een minder bekend risico: oxalaten. Deze natuurlijke plantenstoffen zitten in veel zogenaamd gezonde voedingsmiddelen – maar kunnen bij gevoelige mensen verrassend veel klachten veroorzaken. Van vermoeidheid en buikklachten tot spierpijn of nierstenen: oxalaten zijn een stille stoorzender die vaak over het hoofd wordt gezien.

Wat zijn oxalaten – en waarom zitten ze in planten?

Oxalaten (oxaalzuur en de bijbehorende zouten) zijn stoffen die van nature voorkomen in planten en schimmels. Maar waarom bevatten planten deze stof eigenlijk?

Oxalaten zijn een verdedigingsmechanisme

lanten gebruiken oxalaat om zichzelf te beschermen tegen insecten, schimmels en vraat. De scherpe kristallen die oxalaten vormen, kunnen letterlijk de mond of het spijsverteringssysteem van insecten beschadigen. Dit ontmoedigt dieren en insecten om van de plant te eten.

Voor ons mensen zijn oxalaten onzichtbaar en smaakloos – en dat is juist het lastige. De effecten merk je vaak pas dagen, weken of maanden na consumptie. Daardoor blijven de klachten vaak onbegrepen, totdat mensen ontdekken dat oxalaten de oorzaak kunnen zijn.

Veel mensen staan er ook van te kijken dat zogenaamd voedzame planten zoals spinazie, veldsla of amandelen niet alleen rijk zijn aan oxalaten, maar ook aan andere natuurlijke gifstoffen zoals cyanide. Gelukkig is er steeds meer bewustwording en onderzoek, waardoor we gezondere keuzes kunnen maken binnen het plantaardige aanbod.

Het goede nieuws: er zijn volop plantaardige voedingsmiddelen die wél voedzaam én laag in oxalaten zijn.

Klik op de afbeelding om deze volledig te bekijken

Wat doen oxalaten in het lichaam?

  • Vormen calciumoxalaat-kristallen – de meest voorkomende nierstenen
  • Binden mineralen en veroorzaken tekorten aan calcium, magnesium, ijzer en zink
  • Beschadigen het darmslijmvlies – kunnen leiden tot lekkende darm en ontstekingen
  • Slaan neer in weefsels (zoals gewrichten, schildklier, bloedvaten) – veroorzaken pijn, stijfheid en vermoeidheid
  • Verstoren het immuunsysteem – dragen mogelijk bij aan auto-immuunreacties

Waar komen oxalaten vandaan?

Uit je voeding:

Veelgebruikte oxalaatrijke producten zijn o.a.:

  • Spinazie
  • Rabarber
  • Bieten
  • Zoete aardappel
  • Amandelen en noten
  • Pure chocolade
  • Zwarte thee
  • Bonen
  • Kurkuma, zwarte peper, komijn

Uit je eigen lichaam:

Het lichaam maakt ook zelf oxalaten aan via de stofwisseling. Deze productie kan toenemen bij:

  • Tekort aan vitamine B6
  • Te veel vitamine C-supplementen
  • Genetische aanleg (zoals bij primaire hyperoxalurie)

Slechte uitscheiding:

Als de nieren niet goed werken, of als de darmflora verstoord is, worden oxalaten moeilijk uitgescheiden. Ze stapelen zich dan op in het lichaam.

Waarom wordt dit vaak over het hoofd gezien?

Oxalaatbelasting wordt in de reguliere geneeskunde zelden herkend. Klachten zijn vaak vaag (zoals chronische vermoeidheid of buikpijn) en lijken op andere aandoeningen. Bovendien zijn betrouwbare testen moeilijk verkrijgbaar of worden ze verkeerd uitgevoerd.

Toch merken steeds meer mensen verbetering zodra ze bewust oxalaatarm gaan eten.

Wat kun je doen?

Het goede nieuws: oxalaatproblemen zijn meestal omkeerbaar met een aangepaste leefstijl.

Belangrijke stappen:

  • Verminder oxalaatrijke voeding stap voor stap
  • Eet calciumrijke voeding (bindt oxalaten in de darm)
  • Vermijd hoge doses vitamine C-supplementen
  • Ondersteun je darmflora en spijsvertering
  • Werk samen met een deskundige voor persoonlijke begeleiding

Ga zelf aan de slag met een oxalaatbewust voedingspatroon!

Wil je weten of jouw klachten te maken hebben met oxalaten? Samen zoeken we naar een eetpatroon dat bij jouw lichaam past – zonder onnodige belasting.

Onderwerpen: